در میان پرسش های انسان دربارۀ هستی پیرامون خود، پس از سوال از چگونگی پیدایشجهان، پرسش از چگونگی برقراری و بقای کیهان، اساسی ترین پرسش او بوده است . یکی« نظم کیهانی » از عمومی ترین پاسخ هایی که به این مساله داده شده است، وجود یک اصلدر هستی است که باعث می شود جهان با هماهنگی و استواری به پیش « قانون کیهانی » یارود و بقاء و دوام یابد . در اعتقادات هند باستان، این اصل نظم یا قانون کیهانی با عنوانمع...

یکی از پدیده‌های مهم که از دیرباز ارباب ادیان به آن توجه داشته‌اند، نظم کیهانی است. اصطلاح «نظم کیهانی» بر راستی و انضباطی دلالت دارد که در تمام ساحت‌های عالم هستی جاری است و امور بر اساس آن انتظام می‌یابند. عنایت به این موضوع ظاهراً در زرتشتی‌گری و تائوئیسم جلوه‌های ویژه‌ای دارد؛ بنا بر متون مقدس این آیین‌ها، طبیعت تا حدی به واسطهٔ ظهور نظم کیهانی در آن مقدس است. در ایران باستان، نظم کیهانی معاد...

این نوشتار بر آن شده تا با مبنا قرار دادن نامة تنسر به کشف اندیشه های سیاسی عصر ساسانی نایل شود. این نامه حاوی مضامین مهمی در توضیح اندیشه ها و عملکردهای اردشیر بابکان و به تبع آن گفتمان رایج عصر ساسانی می باشد. تنسر در این نامه با طراحی مرزبندی خود با دو الگوی مانویه که در این مقاله در قالب گفتمان «هنجاری» و مزدکیه که در قالب گفتمان «عدالت محور» قرار می گیرند، به تفسیر و تبیین اندیشه هایش می پ...

در میان پرسش های انسان دربارۀ هستی پیرامون خود، پس از سوال از چگونگی پیدایشجهان، پرسش از چگونگی برقراری و بقای کیهان، اساسی ترین پرسش او بوده است . یکی« نظم کیهانی » از عمومی ترین پاسخ هایی که به این مساله داده شده است، وجود یک اصلدر هستی است که باعث می شود جهان با هماهنگی و استواری به پیش « قانون کیهانی » یارود و بقاء و دوام یابد . در اعتقادات هند باستان، این اصل نظم یا قانون کیهانی با عنوانمع...

چارلز هارتس هورن نماینده مکتب پویش در قرن معاصر است. او تنها فیلسوفی است که برهان نظم را به صورتی پیشین تقریر کرده است. برهان او بر اساس دیدگاه خاصش در باب واقعیت شکل می گیرد. هارتس هورن جهان منظم را همچون اندامی ارگانیک، به همراه انگاره ای از تحول و ارتباط حوادث در نظر می گیرد و با برداشتی اجتماع وار از واقعیت، وحدت در عین کثرت را در جهان به نمایش می گذارد. در این تقریر، نظم طبیعت مصداقی از نظ...

     نظم و عدالت از مهمترین مفاهیم اندیشه سیاسی است که ریشه در جهان بینی هر ملّت و حکومت دارد.بر همین اساس اندیشه ساسانیان و تنسر، متأثر از دین و دیدگاه ایشان به کیهان است. نظمی کیهانی، غایتمند و قائم محور که آیینه آن در زمین، سیستم رئیس محوری می شود که شاه آرمانی، سلسله مراتب اجتماعی و قانون اَزلی به نام اَشه، ارکان آن هستند و موجد نظم و عدالت. بنابراین در این مقاله سوأل این است که نظم کیهانی حاک...

یونگ در تحلیل رویا از عناصری نام می برد که وجودشان را با هیچ یک از امور زندگی فردی نمی توان توضیح داد و ظاهراً شکل های ابتدایی، ذاتی و موروثی ذهن بشر را تشکیل می دهند. یونگ به این عناصر کهن الگو می گوید و آنها را نیرویی بالقوه در روان جمعی انسان ها می داند که با توجه به انگیزه ها و تحریکات بیرونی واکنش نشان داده و فعالیت خود را آغاز می کنند و در خیالبافی ها، رویاها و آثار هنری خود را نشان می دهن...

چکیده موضوع پژوهش حاضر بررسی نقادانۀ چالش استاندارد دربارۀ صورت‎بندی نوینی از برهان نظم است؛ چالشی معرفت‎شناسانه که با تلقّی فلسفی خاصی از اصل آنتروپیک (/ اصل)، به برهان تنظیمِ ظریفِ کیهانی (/ برهان) وارد شده‎ است. بر مبنای این چالش، ابراز شگفتی ما از مشاهدۀ جهانی پذیرای حیات، که احتمال پیشینی آن بی‎اندازه ناچیز است، بی‎مورد است، چراکه انسان نمی‎تواند خود را در جهانی که با شرایط حضورش وفق ندارد، ب...

بی تردید نظمی یکپارچه، همۀ سلسله مراتب هستی را در بر گرفته است. این نظم کیهانی که در متون اوستایی با عنوان اشه از آن یاد می‌شود دارای ابعاد خداشناختی، جهان شناختی، انسان شناختی و اخلاقی و عبادی است. مجموعۀ بزرگ هستی در حرکتی مداوم و جهت‌دار، نظم کیهانی را در همۀ ابعاد مادی و فرا مادی به تصویر می‌کشد.انسان نیز به مثابۀ برترین آفریده و موجودی مختار، بایسته است تا این نظم را در دو حوزۀ فر...

چکیده موضوع پژوهش حاضر بررسی نقادانۀ چالش استاندارد دربارۀ صورت‎بندی نوینی از برهان نظم است؛ چالشی معرفت‎شناسانه که با تلقّی فلسفی خاصی از اصل آنتروپیک (/ اصل)، به برهان تنظیمِ ظریفِ کیهانی (/ برهان) وارد شده‎ است. بر مبنای این چالش، ابراز شگفتی ما از مشاهدۀ جهانی پذیرای حیات، که احتمال پیشینی آن بی‎اندازه ناچیز است، بی‎مورد است، چراکه انسان نمی‎تواند خود را در جهانی که با شرایط حضورش وفق ندارد، ب...